HER FİNANS DEHASININ ARKASINDA YARATICI BİR MUHASEBECİ VARDIR
Ekteki Çanakkale 1915 köprü ve yol geçişleri ile ilgili yazı
üzerine kendi çapımda bir takım hesaplamalar yaptım. Yazıda bahsi geçen sözleşme
bedelinin, o zamanki € kuru 3,8851’den, € karşılığını neredeyse tam tamına
buldum. Böylece projenin devlete, dolayısıyla bize, maliyetinin açıklandığı gibi
2,66 Milyar € olduğuna ikna olmuştum. İş artık finansal projenin değil inşaaat maliyetlerinin doğru olup olmadığına kalıyordu. Ancak birden bire bir detay aklıma takıldı: Yazıda “başlangıç
geçiş ücreti” deniyordu. Diğer KÖİ projelerinde olduğu gibi, geçiş ücretleri her
yıl Euro bölgesi enflasyon oranında arttırılacağı anlamındaydı. İhale tarihi
olan 2017 yılında Euro bölgesi için enflasyon beklentileri genelde yıllık %2
şeklindeydi. Hesabı böyle yapınca maliyet birden 500 milyon € (%20) kadar artıp
3.16 milyar € ya dayandı. Şeytan ayrıntıda gizliydi!
Hesaplamalarım ile ilgili açıklamaları aşağıda veriyorum: Sözleşme başlangıcı 31 Mart 2017 olan KÖİ projesinin sözleşme süresi, 5,5 yıl yapım süresi dahil, 16 yıl 2 ay 12 gündür. Ancak 18 Mart 2022’de işletmeye alınması planlamaktadır, dolayısıyla yapım süresinin 5 yıl, işletme süresinin 11 yıl 2 ay 24 gün olacağı ihale zamanı bile belliydi denebilir. İşletme süresi içinde yıllık garanti edilen gelir başlangıç olarak köprü için 15 €, 88 Km’lik otoyol için 0,05 €/km olarak tespit edilmiş. Buradan başlangıç ücretinin KDV hariç 19,4 €/araç olduğu hesaplanır. Ücretin önünde başlangıç olmasının nedeni ücretlerin, diğer KÖİ projelerinde olduğu gibi, her yıl Euro bölgesi enflasyon oranında arttırılacağı şeklinde. İhale tarihi olan 2017 yılında Euro bölgesi için enflasyon beklentileri yıllık %2 şeklindeydi.
Yıllık garanti gelir, yazıdan anlaşıldığı kadarıyla, hem köprü
hem de otoyol için 45.000 otomobil/gün hesabından 45.000*365*19,4= 318.645.000
€/yıl hesaplanmaktadır. 2017 yılında TC hazinesinin yurtdışından borçlanma maliyeti
US$ bazında %5,28 imiş. O zamanki Swap oranlarından
€ cinsinden maliyet %3.40’a gelmektedir. 318,65 Milyon Euro’luk bir geliri 11,24
yıl için yıllık %3,40 oranından iskonto edince (bunun için artık Excel
kullanıyoruz) 2,93 Milyar € buluyoruz. Yapım süresi de ortalama 2,5-3 yıl düşünüldüğü
takdirde net değer 2,66 Milyar € rakamına ulaşıyor. Ancak ücretlerin yıllık %2 enflasyon
ile artırıldığı durumda iskonto oranı %1,40 olup, net değer 3,16 Milyara
geliyor.
Devletin sadece garanti edilenin altında kalan geçişi ödeyeceği, dolayısıyla neden tüm garanti edilen araçlar üzerinden hesap edildiği sorulabilir. Devlet yapmış olsaydı o araçların geçiş ücretleri bu sefer devletin geliri olacak ve maliyeti düşüreceklerdi. Burada devlete olan maliyeti hesapladığımız için garanti tutarını almak lazım
Yorumlar
Yorum Gönder